Dzień Morza

Co roku 20 maja w całej Unii Europejskiej obchodzony jest Dzień Morza, dlatego też mamy dziś dla Was kilka ciekawostek o „naszym” Morzu Bałtyckim.

Bałtyk jest najmłodszym morzem na naszej planecie, powstał po zakończeniu epoki lodowcowej około 12 000 lat temu. Ma długość około 1610 km, a średnią szerokość 193 km. Powierzchnia wynosi około 377.000 km2, a objętość około 21.000 km sześciennych. Jego średnia głębokość wynosi 52,3 m. W porównaniu z innymi morzami rzeczywiście jest to niewiele, na przykład średnia głębokość Morza Kaspijskiego wynosi 180 m, a Morza Czarnego nawet 1315 m. Najgłębszym punktem jest Głębia Landsort na północny zachód od Gotlandii – tam Morze Bałtyckie ma aż 459 metrów głębokości. Bałtyk to dość chłodne morze. W lecie średnia temperatura wody wynosi 19 stopni Celsjusza (od 11 do 26 °C). W sezonie zimowym temperatura spada do 2 – 4 °C. Średnia roczna temperatura wody w Morzu Bałtyckim to natomiast 10 °C. Naukowcy potwierdzili fakt, że występowało tu tsunami i to nie jeden raz. Pierwsze tsunami było w XV wieku w Darłowie. W niektórych kronikach jest mowa, że tsunami miało miejsce 1 marca 1779 roku w Łebie, a fala osiągała 3 metry wysokości. Naukowcy twierdzą, że mogło to być wynikiem trzęsieniem ziemi, lub też było spowodowane anormalnym układem ciśnień. Na Bałtyku znajduje się wiele wysp. Największą z nich jest należąca do Szwecji Gotlandia, która zajmuje powierzchnię 3140 km2.

Po zakończeniu II wojny światowej na dnie Bałtyku zatopiono znaczne ilości broni chemicznej, głównie iperytu, arsyny i fosgenu. Według szacunków zatopiono od 6 do 13 tysięcy ton bojowych środków trujących.

Ponad 100 wraków znajduje się na dnie Morza Bałyckiego. Najsłynniejsze z nich i popularne wśród płetwonurków są: tankowiec Franken (zatopiony w kwietniu 1945 roku), Bryza (zatopiona w 2008 roku w wodach zatoki niedaleko portu Hel jako atrakcja dla płetwonurków), holownik Abile (zatonął w zimie 1945 roku), 262 metrowy Lotniskowiec Graf Zeppelin (zatonął 17.08.1947 podczas holowania na Morzu Bałtyckim), ścigacz okrętów podwodnych Groźny (zatopiony w 1971 roku podczas manewrów Układu Warszawskiego na helskim poligonie morskim), oraz okręt wojenny Boelcke.

W naszym morzu żyje 85 gatunków roślin, są to głównie glony. Do najczęściej spotykanych należy morszczyn o charakterystycznym brunatnym kolorze i pęcherzykach na powierzchni „listków”.

Rzadsze są zielenice, brunatnice czy krasnorosty. W Morzu Bałtyckim żyje obecnie 46 gatunków ryb (przede wszystkim dorsze, szproty, makrele, śledzie, płastugi, łososie), 6 gatunków małży (największe i najrzadsze osiągają kilka centymetrów długości) i kilkanaście gatunków skorupiaków. Jeszcze uboższa jest grupa morskich ssaków, choć to właśnie one stały się w ostatnich latach jednym z popularniejszych symboli naszego morza. Chodzi oczywiście o foki, których w Bałtyku występują trzy gatunki. Pierwszy, najłatwiejszy do zaobserwowania w części zachodniej, to foka pospolita. Łatwo ją rozpoznać po plamkach na tułowiu oraz nieco spłaszczonym pyszczku, przypominającym mordkę kota. Dość częstymi gośćmi na plażach są także osiągające spore rozmiary foki szare. Trzecią grupę stanowią niewielkie foki obrączkowane. Są objęte ścisłą ochroną, lecz trudno je spotkać u naszych wybrzeży, ponieważ przedkładają nad nie zimne morza północne. W Bałtyku żyją również morświny, chociaż ich populacja z roku na rok dramatycznie się zmniejsza.